Obowiązki informacyjne ROD ws poboru wód – 10.06.2022
Wody Polskie skierowały do jednostki krajowej PZD i niektórych ROD pismo, w którym przypominają o obowiązku informacyjnym w zakresie wykazania rocznego wymiaru poboru wód z ujęć własnych. Stąd też Krajowy Zarząd PZD przypomina, że zarządy ROD, w których dokonywany jest pobór wód z ujęć własnych (wód podziemnych i/lub powierzchniowych) winny zweryfikować, czy złożyły stosowna informację, a w przypadku jej braku, możliwie pilnie zrealizować obowiązek.
Niezależnie od powyższego, z uwagi na wątpliwości interpretacyjne, co do regulacji prawa wodnego w zakresie obowiązków informacyjnych, władze krajowe PZD wystąpiły do Prezesa Wód Polskich z wnioskiem o oficjalne stanowisko, co do stosowania ustawy w tym zakresie.
Podstawą wezwania skierowanego przez Wody Polskie jest art. 304 ust. 1 pkt 1 ustawy prawo wodne. Stanowi on, że podmioty korzystające z usług wodnych (m.in. pobierające wodę z ujęć własnych) są obowiązane do przekazywania wyników prowadzonych pomiarów (ilości pobieranych wód podziemnych i wód powierzchniowych) do organu właściwego w sprawach pozwoleń wodnoprawnych w terminie do dnia 1 marca każdego roku za rok poprzedni. Organem tym jest, co do zasady, dyrektor zarządu zlewni Wód Polskich.
Informacje składane powinny być na drukach wprowadzonych rozporządzeniem ministra. Niestety nie zostały one udostępnione przez Wody Polskie, dlatego link do formularza na stronie PZD zamieszczamy pod artykułem.
Co istotne, w piśmie WP przypomniały, że zgodnie z art. 477 prawa wodnego, zaniechanie obowiązkowi informacyjnemu może stanowić podstawę do nałożenia kary grzywny.
Należy jednak nadmienić, że art. 304 prawa wodnego (dotyczący informacji rocznej) nie jest jedynym przepisem odnoszącym się do raportowania poboru wody. Odnosi się do niego m.in. art. 552 – dotyczący raportów kwartalnych, na podstawie których ustalane są opłaty za pobór wody. Co ciekawe, art. 552 ust. 1 stanowi, że „wymóg stosowania urządzeń pomiarowych umożliwiających pomiar ilości pobranej wody (-), stosuje się od dnia 31 grudnia 2026 r.” . Tym samym zasadny jest wniosek, że de facto do 2026r. prawo wodne dopuszcza możliwość braku urządzeń pomiarowych. Ten sam art. 552 w ust.2a) przewiduje, że ustalenie wysokości opłaty za usługi wodne w okresie do 31 grudnia 2026 r. następuje nie tylko na podstawie wskazań przyrządów pomiarowych, ale również oświadczeń podmiotów obowiązanych do ponoszenia opłat za usługi wodne.
PZD zwraca się o wykładnię
Zasadnym stało się więc postawienie pytania, jak powyższe – wydaje się, że wewnętrznie sprzeczne regulacje – wpływają na pozycję prawną ROD w kontekście raportów rocznych. Z wezwań WP wynika, że oczekują realizacji obowiązku przekazania rocznej informacji, pod rygorem kary grzywny, pomimo że art. 552 uzasadnia wniosek, że do 2026r. dokonujący poboru może nie posiadać urządzeń pomiarowych. Jakkolwiek art. 304 nie przewiduje możliwości zwolnienia z przekazywania informacji rocznej, to jednak w sytuacji gdy art. 552 zwalania z obowiązku posiadania przed 2026r. urządzeń pomiarowych, logicznym jest pytanie o to, w jaki sposób ma nastąpić ustalenie i podanie wymiaru rocznego poboru, o którym mowa w art. 304? Jeżeli podmiot nie posiada urządzeń pomiarowych, względnie są one niesprawne, wiarygodność informacji nt. rocznego poboru wody budzi wątpliwości.
Pytanie to jest zasadne zwłaszcza w kontekście wezwań WP, w których zastrzeżono, że zaniechanie realizacji obowiązku informacyjnego zagrożone jest karą grzywny. Mając powyższe na uwadze Prezes PZD skierował do Prezesa Wód Polskich oficjalne zapytanie, w którym zwrócił się z wnioskiem o wykładnię prawa oraz informację, co do praktyki przyjętej przez podległe mu jednostki. Jakkolwiek bowiem ROD posiadają urządzenia pomiarowe na ujęciach własnych, to jednak wydaje się, że w obecnie obowiązującym stanie prawnym zasadnym jest wniosek, że przynajmniej do 2026r. zaniechanie przesłania informacji rocznej nie powinno stanowić podstawy do nakładania grzywny. Nałożenie grzywny oznaczałoby bowiem, że podmiot, który szybciej wdroży rozwiązania oczekiwane przez ustawodawcę (opomiarował ujęcie), znajdzie się w gorszej sytuacji, niż zwlekający z takim działaniem do 2026r. Mając na uwadze powyższe wątpliwości PZD zaapelował do Prezesa Wód Polskich o dokonanie wykładni przepisów i ewentualne zobowiązanie podległych mu jednostek do zaniechania stosowania sankcji. Zdaniem PZD stan prawny uzasadnia przyjęcie, że czas do 2026r. należałoby potraktować jako okres przejściowy, w którym zobowiązani (w tym zarządy ROD) będą mogli przygotować się do realizacji nowych obowiązków w zakresie sprawozdawczości rocznej.
Ponadto Prezes PZD zaapelował o zainicjowanie nowelizacji przepisów, tj. zmianę formularza sprawozdania rocznego. Obecnie wymusza on powielanie znacznej ilości danych, które są już w posiadaniu organu. Sens corocznego, pracochłonnego wypełniania tak wielu rubryk budzi więc uzasadnione wątpliwości.
B. Piech
