Skorzonera, wężymord, czarny korzeń – warzywo lepsze niż szparagi

Skorzonera (Scorzonera hispanica ) jest w Polsce mało znanym i rzadko uprawianym warzywem, rozpowszechnionym dopiero od 2019 r. W naszych warunkach klimatycznych polecane są jej dwie odmiany: Riesien i Lange. Inne nazwy tej rośliny to wężymord, czarny korzeń lub zimowe szparagi . Nazwy te nie są przypadkowe ponieważ skorzonerę stosowano niegdyś jako antidotum na jad żmii, natomiast miąższ tej rośliny smakiem przypomina szparagi.

Skorzonera jest rośliną dwuletnią o długich i wąskich liściach. Jej jadalny korzeń dorasta do 30 cm długości, ma ciemnobrunatną lub czarną skórkę, miąższ biały . Można go zbierać w październiku. ​Korzenie skorzonery są nie tylko bardzo smaczne i zdrowe, ale również bardzo bogate w składniki odżywcze i mineralne oraz witaminy B1, B2, C i E. To także źródło fruktozy oraz bardzo istotnej – zwłaszcza dla cukrzyków – inuliny. Wartość kaloryczna skorzonery wynosi zaledwie 73 kcal na 100 g. Warto wspomnieć, że 100 gramów skorzonery dostarcza aż 20% dziennego zapotrzebowania organizmu na żelazo i 10% codziennej dawki potasu. Nadają się do bezpośredniego spożycia i na przetwory. Pokrojone korzenie można smażyć na patelni na rozgrzanej oliwie lub je upiec albo ugotować. Najlepiej smakuje z masłem i tartą bułką.

Skorzonerę uprawiamy z nasion wysiewanych wprost do gruntu w marcu lub w kwietniu w rzędach co 30 cm, które kiełkują po 2-3 tygodniach. Wymaga gleby żyznej o odczynie pH 6,5 – 7,5 oraz stanowiska słonecznego. Zwiększenie plonów można uzyskać poprzez przerwanie wschodów po wykształceniu 3-4 liścia.

Aby mieć pewność, że skorzonera nie utraci swoich właściwości, trzeba pamiętać o jej odpowiednim przechowywaniu. Po wykopaniu należy usunąć liście na ok. 1 cm , a korzenie przetrzymywać w chłodnych miejscach, najlepiej w skrzyni wypełnionej wilgotnym piaskiem w temperaturze ok. +1 stopnia. Takie magazynowanie sprawi, że skorzonera będzie długo zdatna do użytku i zachowa swoje walory – zarówno smakowe, jak i zdrowotne.

Możliwość urozmaicenia posiłków, przy jednoczesnym dobroczynnym wpływie na organizm, to z pewnością podstawowa zaleta rośliny, która swego czasu świeciła triumfy nawet na królewskich stołach. Na szczęście zimowe szparagi są dzisiaj odkrywane na nowo i zdobywają powoli zasłużoną popularność.

Leon Kukielka
Okręgowy Instruktor SSI PZD
Okręg Opolski
ROD “Odra” w Opolu