Wykorzystanie chwastów w zastosowaniach kulinarno – dietetycznych oraz leczniczych z naszych ogródków działkowych
Zamiast do sklepu po zieleninę, chodźmy na łąkę! Po mniszek, szczawik czy podagrycznik. Dziko rosnące rośliny są niepryskane, zdrowsze i za darmo. Dlatego mają coraz więcej fanów. Jak jeść chwasty, by nam nie szkodziły?
Po pierwsze – nie zbieramy tego, czego nie znamy albo co do czego nie mamy pewności.
Po drugie – nowości próbujemy po odrobince.
Po trzecie – na łowy idziemy w odpowiednim czasie. – Dzikie warzywa nadają się do jedzenia, kiedy są młode i miękkie. Potem robią się łykowate i zwyczajnie niesmaczne a gdy już przyniesiemy je do domu – porządnie płuczemy. Chwastożercy zalecają wymoczenie ich w ciepłej wodzie z dodatkiem octu.
Dzisiaj o mniszku lekarskim pospolitym chwaście naszych działek i sposobie na… tanie gotowanie.
Mniszek lekarski ( mniszek pospolity ) popularnie zwany mleczem, jest pożytecznym lecz nielubianym chwastem rozsiewającym się ekspansywnie na trawnikach, rabatach kwiatowych i naszych grządkach działkowych. Potrafi zagłuszyć uprawiane przez nas rośliny, osłabić je i ograniczyć wzrost utrudniając dostęp do substancji odżywczych. Intensywnie zakwita pomiędzy kwietniem a majem.
Ten popularny chwast naszych ogrodów działkowych to zaskakująco wydajna i zdrowa roślina, chociaż rzadko spoglądamy na nią pod kątem leczniczym i wspomagającym. Zacznijmy więc traktować go nie jako intruza, ale jak prawdziwe bogactwo witamin i składników odżywczych, które rośnie za darmo w naszym ogrodzie. Jadalne są wszystkie części rośliny.
Mniszek w zależności od części rośliny zawiera bardzo wiele, odmiennych substancji odżywczych, dlatego warto dodać go do naszego domowego menu. Mniszek jest bogatym źródłem inuliny, witaminy C i B, prowitaminy A i D, potasu, magnezu, żelaza i krzemu. A więc łatwo przyswajalne naturalne witaminki.
Jak możemy wykorzystać mniszek lekarski?
# Pąki kwiatowe należy zrywać wczesną wiosną bez szypułek w początkowej fazie kwitnienia, gdy koszyczki są jeszcze zamknięte, w dni słoneczne.
# Liście najsmaczniejsze są od kwietnia do czerwca , zbierane przed kwitnieniem rośliny, gdyż są wtedy mało gorzkie. Gdy okażą się zbyt gorzkie, należy je kilkukrotnie zagotować zmieniając wodę.
# Kwiaty zkolei zbieramy, gdy zaczynają się rozwijać (zrywamy je bez szypułki). Kwiaty i liście najlepiej zbierać w suchy słoneczny dzień.
# Korzenie mniszka należy wykopywać jesienią (październik, listopad) są wtedy najmniej włókniste.
Herbatka z mniszka
Herbatę z mniszka lekarskiego przygotowujemy ze świeżych liści i korzeni tej rośliny, gramów liści i korzeni kroimy, a następnie gotujemy w litrze wody przez 2 minuty. Po zestawieniu z ognia i odczekaniu przez 10 minut herbata nadaje się do spożycia. Herbatka z mniszka przyspiesza nam trawienie, poprawia pracę wątroby, działa antygrzybicznie, przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie, antystresowo i moczopędnie. W ziołolecznictwie wykorzystujemy działanie mniszka żółciopędnie, przeczyszczająco i pobudzająco.
Proponuję również syrop z kwiatów mniszka lekarskiego
Należy zebrać ok. 1 litr kwiatów mniszka, zalać je 1 litrem wody i gotować na małym ogniu przez ok. 15 minut. Po tym czasie odstawić garnek z ognia, i pozostawić na 24 godziny. Następnie przecedzić wywar i dodać do niego sok z 2 cytryn oraz 1 kg cukru. Całość ponownie wstawić na mały ogień i gotować ok. 2 godzin, aż konsystencja nie zacznie przypominać miodu. Syrop z mniszka lekarskiego możemy stosować na podrażnienie górnych dróg oddechowych lub łagodzenie kaszlu. Po raz pierwszy zastosowałam go w tym roku kiedy dopadła mnie grypa, sprawdził się znakomicie przy epidemii grypowo – covidowej.
Mniszek jako dodatek do sałatki
Z kolei młode liście mniszka zawierają mnóstwo cennych mikroelementów (m.in. magnez, wapń, fosfor, potas) i witamin (B12, C, E, D, K) warto więc na stałe włączyć je do swojego menu. Można dodawać do różnego rodzaju szybkich sałatek , zup, zapiekanek, mieszać z twarożkiem lub jeść same polane sosem winegret. Najsmaczniejsze są listki roślin, które nie rozpoczęły jeszcze kwitnienia. Należy jednak pamiętać, by zbierać je w miejscach czystych, z dala od ruchliwych szos.
Przepisów z mniszka lekarskiego jest jeszcze znacznie więcej, można z niego zrobić np. wino, napar, nalewki, sałatkę z liści, a nawet zupę, która polecam i jest tak samo smaczna i pożywna jak zupa z pokrzyw .
Zupa z liści mniszka lekarskiego
Młode rośliny mniszka są bogate w witaminę C oraz witaminy z grupy B , które wsparte błonnikiem również mogą przyczynić się do regulowania masy ciała. Liściom nie brakuje także minerałów – potasu i magnezu , które korzystnie wpływają na krążenie w organizmie.
Składniki:
3-4 garści liści mniszka;
2 małe cukinie ;
1 mały ogórek ;
bulion drobiowo-warzywny;
szczypta soli i pieprzu;
koperek .
Przygotowanie: Cukinię i ogórka umyj, obierz i pokrój w kosteczkę. Następnie zalej bulionem i gotuj ok. 20 minut. Zdejmij z ognia, dodaj liście mniszka lekarskiego i zmiksuj blenderem. Dopraw solą i pieprzem do smaku. Zupę można podawać na ciepło lub zimno, z dodatkiem koperku.
Sok na piękną cerę Cos dla Nas, drogie Panie….wycisnąć z pól szklanki listków mniszka sok i popijać w ciągu dnia. Młode liście mniszka bogate są w magnez, fosfor, żelazo, wapń i witaminę C.
Koktajl z liści mlecza
Składniki:
1/2 awokado;
1 gruszka;
kilka listków mniszka lekarskiego ;
1/4 szklanki soku z cytryny.
Przygotowanie: Do blendera dodajemy awokado i gruszkę pokrojone w kostkę. Następnie wrzucamy podarte liście mniszka. Całość zalewamy sokiem z cytryny i miksujemy za pomocą blendera.
Nie robiłam jeszcze nalewki bądź winka z mniszka ale znając jego właściwości wspomagające pracę wątroby i procesy trawienne oraz prawidłowe funkcjonowanie pęcherzyka żółciowego z pewnością się pokuszę, wiec już wyczekuje wiosny i czekam na kwitnącego mniszka lekarskiego.
Nalewka z mniszka lekarskiego
Składniki: 5 dag kwiatów mniszka; 150 g miodu akacjowego; 1 litr wódki (40 proc.).
Kwiaty mniszka oczyścić, osuszyć, zalać wódką i wystawić na słońce na 3 tygodnie. Następnie odcedzić, dodać miód i całość wymieszać. Nalewka powinna dojrzewać min. 6 miesięcy.
Wino na kwiatach mniszka
Składniki: 250 g kwiatu; 1 kg cukru; 2 litry wody; 5 dag drożdży winnych .
Wino nastawić w ciemnym miejscu na kilka tygodni, a następnie zlać do butelek i przechowywać.
Korzeniowi mniszka przypisuje się działanie antynowotworowe , dlatego warto zainteresować się np. naparem bądź herbatą ze zmielonego korzenia. Gorąco polecam.
Polecam, smaczno i zdrowo
Barbara Hajduga
Instruktor Okręgowy SSI PZD
Okręgu Opolskiego
ROD ,, OMEX,, w Głuchołazach
